']]}
Σύμφωνα με τους κανόνες της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, Τριώδιο ονομάζεται η κινητή περίοδος του εκκλησιαστικού ημερολογίου που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Αρχίζει με τις τέσσερεις “προετοιμαστικές” Κυριακές πριν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ήτοι του Τελώνου και Φαρισαίου, του Ασώτου, της Αποκρέω και της Τυρινής. Ακολουθεί μετά η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και κατόπιν η Μεγάλη Εβδομάδα. Το κύριο βιβλίο που χρησιμοποιείται στο Αναλόγιο είναι το Τριώδιον, το οποίο έχει όλους τους ύμνους που ψάλλονται κατά την περίοδο αυτή. Δεν θα ασχοληθώ πολύ με το “τι είναι” το Τριώδιο σ’αυτό το άρθρο. Μπορεί κανείς να διαβάσει μία σύντομη περίληψη ΕΔΩ.
Θα ήθελα όμως να ασχοληθώ με την συγκεκριμένη ΕΝΑΡΞΗ του Τριωδίου εις τον εσπερινό του Τελώνου και Φαρισαίου το Σάββατο εσπέρας, που είναι η πρώτη ακολουθία αυτής της περιόδου. Πολλοί συνάδελφοι ιεροψάλτες δεν έχουνε υπ’ όψιν τους το τι μας λέει το άγραφον τυπικόν και η παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας περί αυτής της ενάρξεως.
Ας διαβάσουμε τι μας λέει το επίσημο Ημερολόγιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε μία σημείωση εις τον εσπερινό αυτής της Κυριακής·
Εἰς τό· «Τῆς Παναγίας Ἀχράντου» τῆς Μ. Συναπτῆς κατέρχονται ἀπό τά στασίδια αὐτῶν ὁ Πρωτοψάλτης καί ὁ Λαμπαδάριος, ποιοῦσι σχῆμα εἰς τήν Ὡραίαν Πύλην, καί προσέρχονται ὁ μέν Πρωτοψάλτης ἔμπροσθεν τῆς Εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ, ὁ δέ Λαμπαδάριος ἔμπροσθεν τῆς Εἰκόνος τῆς Παναγίας, ποιοῦσι μετάνοιαν, προσκυνοῦσι τήν εἰκόνα, λαμβάνουσι τά Τριῴδια, ποιοῦσι καί αὖθις μετάνοιαν, προσέρχονται ἔμπροσθεν τοῦ Πατριάρχου, ποιοῦσι μετάνοιαν, ἀνέρχονται κατά σειράν τάς βαθμίδας τοῦ Θρόνου, ἀσπάζονται τήν δεξιάν Αὐτοῦ, ποιοῦσι καί αὖθις μετάνοιαν καί ἀνέρχονται εἰς τά στασίδια αὐτῶν.
Αυτή η τάξις είναι βασισμένη, όπως είπαμε, στο “άγραφο” Τυπικό και στην Πατριαρχική παράδοση της Εκκλησίας (διότι αυτές οι κινήσεις δεν είναι γραμμένες επισήμως στο Τυπικό της Μεγάλης Εκκλησίας, είτε του Βιολάκη είτε του Κωνσταντίνου). Τα βιβλία των Τριωδίων βρίσκονται κάτω από τις εικόνες του Χριστού και της Παναγίας στο Εικονοστάσι. Εδώ βλέπουμε ότι πρόκειται για μία κίνηση σεβασμού από το μέρος των ιεροψαλτών. Παίρνουμε την ευλογία της Εκκλησίας για να αρχίσουμε αυτό το μεγάλο ταξίδι που λέγετε Τριώδιο, το οποίο συμπεριλαμβάνει την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αυτή η μεγάλη περίοδος ψυχικής ασκήσεως οφείλεται να αρχίσει με αυτές τις κατανυκτικές κινήσεις, με προσευχή, με την ευχή του αρχιερέως (εάν υπάρχει) και με φόβο Θεού.
Στις ενορίες εκτός Πατριαρχείου, καλό θα είναι να μιμηθούμε αυτή την τάξη με τον ίδιο τρόπο. Δείχνει επισημότητα και δίνει μία σημαντική σφραγίδα στην περίοδο του εκκλησιαστικού ημερολογίου που πρόκειται να αρχίσει. Εάν δεν χοροστατεί αρχιερεύς, τότε οι μετάνοιες των ιεροψαλτών προς το Θρόνο παραλείπονται. Εάν δεν υπάρχει αριστερό αναλόγιο, τότε μόνον ο υπεύθυνος ιεροψάλτης του δεξιού αναλογίου λαμβάνει το Τριώδιο.
Καλό Τριώδιο και Καλή Σαρακοστή!
